Komu przekazać swój 1%?
Dla kogo 1% w 2014? Gdzie fiskus ma przekazać niewielką, ale bardzo znaczącą część naszego podatku? Są to pytania, które zadają sobie podatnicy, przed końcem okresu rozliczeniowego. Z mediów płyną komunikaty z prośbą o wsparcie dla organizacji pożytku publicznego, czyli organizacji pozarządowej służącej ogółowi społeczeństwa.
Od 2004 roku, kiedy pierwszy raz taka możliwość wsparcia organizacji zaistniała, sposób przekazywania części podatku zmieniał się w kolejnych latach. Obecnie działania podatnika to:
- wybranie wspieranego podmiotu,
- wypełnienie formularza PIT
- i wpisanie w odpowiednim miejscu jego numeru KRS.
Każdy podatnik w swoim rocznym rozliczeniu podatkowym może wskazać nie tylko organizację, którą wspiera, ale także podać szczegółowy cel działania, na który mają być wykorzystane przekazane z podatku środki. W wielu organizacjach celem szczegółowym są konkretne osoby i praktyka tworzenia tzw. subkont na opłacanie świadczeń medycznych lub rehabilitacyjnych podopiecznym (jest to nadużycie). Działania takie nie tworzą infrastruktury, z której mogłyby skorzystać inne osoby, nie budują też wspólnoty lokalnej, ale wzmacniają postawy indywidualistyczne, stają się wyścigiem, w którym osoby mniej przedsiębiorcze przegrywają. Jest to zaprzeczeniem idei organizacji pożytku publicznego.
Kontrowersje wzbudza także kwestia kosztów marketingu i reklamy związanej z kampaniami organizacji na rzecz 1%, czy uprzywilejowanie w tym zakresie fundacji powoływanych przez spółki medialne.
Środki, które trafiają do OPP co roku zwiększają się. Obecnie średnia kwota przekazywana przez podatnika wynosi 41 zł. W sumie od początku działania tego mechanizmu do OPP wpłynęło 2 mld 116 mln zł. Umacnia się tendencja monopolizowania 1% przez największe organizacje – 35 procent wszystkich pieniędzy zebrało 10 największych organizacji. Liderem od kilku lat jest Fundacja Dzieciom „Zdążyć z Pomocą”, zbierająca na subkonta, czyli na rzecz konkretnych osób. W zeszłym roku zebrała ponad 108,7 mln zł z 457,3 mln zł przekazanych w sumie przez podatników. Działania takie prowadzą do tego, „że na rynku dobroczynności reguły zaczęły być takie same, jak na rynkach komercyjnych, a więc kto ma pieniądze, ten wygrywa”. Znane organizacje rosną w siłę, mając wysoki budżet, wsparcie mediów i zaangażowanie celebrytów, a małym organizacjom coraz trudniej o 1 procent.
Zgodnie z przepisami nie ma możliwości skierowania środków z 1 procenta do małych organizacji, ponieważ każdy podatnik ma swobodny wybór, komu je przekazać. Wobec istniejących faktów ten rok będzie czasem na podjęcie rozstrzygających decyzji w sprawie dalszej działalności OPP.
Należy w szczególności zwrócić uwagę na świadome przekazywanie 1%, a nie działać na zasadzie przypadku. Wobec tego warto przede wszystkim:
- wspierać lokalne fundacje i stowarzyszenia, których istnienie i działalność są bardzo ważnym elementem rozwoju miejscowych wspólnot;
- przy dokonywaniu wyboru nie kierować się reklamą.
Stańmy się lokalnymi patriotami. Jeśli pieniądze z 1% zostaną w regionie, to będą służyć jego mieszkańcom.
Na posiedzeniu Rady Ministrów przyjęto też zmiany w ustawie o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie. Ustalono, że:
- organizacje pożytku publicznego mogą zgłaszać numer rachunku bankowego, na który podatnicy mogą przekazywać 1% z PIT, do urzędu skarbowego do 30 czerwca każdego roku,
- wykaz organizacji pożytku publicznego uprawnionych do otrzymywania 1% z PIT będzie tworzony i aktualizowany na bieżąco. Obecnie taki wykaz jest tworzony na 15 grudnia danego roku.
Comment ( 1 )