Co oznacza obniżka stóp procentowych NBP?
fot. bartoszzakrzewski/bigstockphoto.com
Kategorią finansową, interesującą zwłaszcza kredytobiorców i osoby lokujące swoje oszczędności w produktach bankowych, jest stopa finansowa. W ogólnym ujęciu jest to wynagrodzenie przysługujące właścicielowi kapitału (w przypadku kredytów i pożyczek bankowi – w przypadku lokat terminowych klientowi indywidualnemu) za jego czasowe udostępnienie określonemu podmiotowi.
Poziom stóp procentowych banku centralnego, czyli Narodowego Banku Polskiego, określany przez Radę Polityki Pieniężnej, ma pośredni wpływ między innymi na kurs złotego, wysokość oprocentowania depozytów bankowych oraz kredytów i pożyczek. Podwyższenie stóp procentowych stosowane jest w przypadku wysokiej inflacji i wzrostu PKB, obniżenie stóp procentowych ma miejsce z kolei przy niskiej inflacji, w celu pobudzenia gospodarki. 5 marca bieżącego roku miała miejsce kolejna, w ostatnim cyklu łagodzenia polityki pieniężnej, obniżka stóp procentowych. Decyzją RPP stopa procentowa NBP została obniżona o 50 punktów bazowych (0,5 procent). Co w praktyce to oznacza?
W sytuacji obniżenia stóp procentowych odpowiedniemu obniżeniu ulega również oprocentowanie zaciągniętych w banku zobowiązań finansowych, na przykład kredytów, a także oprocentowanie kont oszczędnościowych i depozytów, takich jak lokaty bankowe. Zatem, w zależności od tego czy inwestujemy nasze oszczędności, czy może jesteśmy dłużnikami banków, obniżenie stóp procentowych niesie za sobą inne skutki. Jeśli jesteśmy kredyto- lub pożyczkobiorcami, relatywnie maleje miesięczna rata naszego zobowiązania (mamy możliwość zaoszczędzenia), jeżeli natomiast lokujemy kapitał przy wykorzystaniu instrumentów finansowych, spodziewany zysk z odsetek będzie niższy.
Istotne tutaj jest rozróżnienie między poszczególnymi typami produktów: w przypadku lokaty ze stałym oprocentowaniem, zawartej jeszcze przed obniżką stóp procentowych, bank zobowiązany jest do wypłaty odsetek zgodnie z oprocentowaniem obowiązującym w dniu zawarcia umowy – dopiero przy odnowieniu lokaty oprocentowanie ulega zmianie. W przypadku lokaty z oprocentowaniem zmiennym, zmiana oprocentowania nastąpi od dnia określonego przez dany bank. W sytuacji długiego utrzymywania się stop procentowych na niskim poziomie, osoby oszczędzające mogą pomyśleć o innych formach lokowania kapitału – obligacje Skarbu Państwa, nieruchomości itp. Należy jednak pamiętać, że zmiana oprocentowania stóp procentowych NBP nie wywołuje automatycznej zmiany oprocentowania produktów bankowych. W głównej mierze jest to uzależnione od decyzji zarządu banku, określającego czas, wysokość i zakres zmian, i mogącego w każdej chwili podnieść oprocentowanie.
Obniżka stóp procentowych wpływa również na osłabienie pozycji waluty narodowej (polski złoty), podniesienie poziomu inflacji, zwiększenie dostępności do kredytów konsumenckich i inwestycyjnych, a co za tym idzie wzrost poziomu inwestycji. Może to spowodować między innymi ożywienie na rynku mieszkaniowym – niższy koszt zaciągania kredytu hipotecznego w walucie polskiej oraz stosunkowo niskie raty mogą zachęcić wahające się do tej pory osoby do kupna własnego mieszkania.