Limity przychodu poza emeryturą

Pomimo osiągnięcia wieku emerytalnego (nabycie prawa do emerytury), najczęściej z powodów ekonomicznych, wiele osób decyduje się na dalsze wykonywanie pracy lub przejście na emeryturę i tak zwane dorabianie. Aby odbywało się ono zgodnie z przepisami i nie powodowało pozbawienia uprawnień emerytalnych, konieczne jest przestrzeganie określonych warunków.

Podjęcie zatrudnienia w czasie pobierania świadczenia emerytalnego może zwyczajnie podnieść miesięczny dochód danej osoby i/lub skutkować podwyższeniem samej emerytury, poprzez wliczenia dodatkowego stażu pracy i przeliczenie podstawy wymiaru świadczenia. Może to mieć miejsce jedynie w przypadku wykonywania pracy (aktywności zawodowej), podlegającej obowiązkowemu ubezpieczeniu społecznemu, niezależnie od tego czy dana osoba jest zwolniona z opłacania składek, na przykład z powodu ich opłacania z innego tytułu. Czy jednak wykonywanie pracy w czasie pobierania świadczenia emerytalnego zawsze wpływa na jego podwyższenie?

Osoby, które mają ustalone prawo do emerytury i osiągnęły wiek emerytalny mogą dorabiać bez żadnych ograniczeń, natomiast osoby korzystające z możliwości pobierania wcześniejszych świadczeń obowiązuje limit przychodów:

a) osiągnięcie przychodu w przedziale od 70% do maksymalnie 130% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenie za dany kwartał (określanego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego), powoduje zmniejszenie emerytury o określony procent kwoty bazowej ostatniej waloryzacji;

b) przekroczenie limitu 130% przeciętnego wynagrodzenia skutkuje zawieszeniem przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych prawa do świadczenia emerytalnego.

Oprócz wysokości osiąganych przychodów, istotny jest również charakter wykonywanej pracy. Zgodnie z przepisami, bez wpływu na otrzymywanie świadczeń emerytalnych pozostają przychody uzyskiwane w wyniku wykonywania pracy na podstawie umowy o dzieło z innym podmiotem niż własny pracodawca ani na rzecz własnego pracodawcy, posiadania praw autorskich i patentowych, wynajmu (dzierżawy) nieruchomości, pod warunkiem, że nie stanowi on przedmiotu prowadzonej działalności gospodarczej, a także uzyskiwania honorariów z tytułu działalności twórczej i artystycznej.

Na zmniejszenie bądź zawieszenie prawa do emerytury mają z kolei wpływ przychody uzyskiwane między innymi z tytułu wykonywania:

• pracy w ramach stosunku pracy,
• pracy nakładczej (chałupniczej), na podstawie umowy o pracę nakładczą,
• pracy na podstawie umowy zlecenia i umowy agencyjnej,
• pracy na podstawie umowy zlecenia, umowy agencyjnej lub innej, jeżeli została zawarta z pracodawcą, z którym dana osoba już pozostaje w stosunku pracy,
• pracy w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub w spółdzielni kółek rolniczych,
• prowadzenia działalności gospodarczej na podstawie odpowiednich przepisów.

Na zawieszenie/zmniejszenie emerytury ma wpływ również przychód wypracowany za granicą.

Należy pamiętać, że w przypadku osoby, która po osiągnięciu wieku emerytalnego, nadal pracuje u tego samego pracodawcy, bez uprzedniego (przed nabyciem prawa do emerytury) rozwiązania umowy o pracę i ponownego nawiązania stosunku pracy, prawo do pobierania świadczenia zostaje zawieszone.